Fümigasyon

Fümigasyon Genel Açıklama

Bugün için kullanılan modern fümigantlar Methyl Bromide ve Phosphine gazlarıdır. Methyl Bromide’in bir kısım kullanım dezavantajları nedeniyle phosfin gazı hakkında özet bilgi sunulacaktır. Phosphine gazı (PH3) preparat olarak Alüminyum phosfit veya Magnezyum phosfit olarak üretilmektedir. Gaz, kile emdirilmiş tablet veya poşetler biçimindedir. Yüzeyi ince bir parafin tabakası ile kaplanmıştır. Ambalajından çıkarıldıktan 1- 2 saat sonra gaz çıkışı başlar.

Hava sıcaklığı ve nispi nem durumuna göre gaz çıkışı 48 saat sonunda maksimuma çıkar, 60-75 saat sonunda ise gaz çıkışı tamamlanır. Difüzyon kabiliyeti çok yüksek olan bu gaz ortama uygun dozda homojen şekilde dağıtılırsa mevcut canlıları bütün biyolojik dönemlerinde yok eder. Üründe bakiye bırakmaz. Yağ oranı %50’den fazla olan ürünlerde dikkatli olunmalıdır.

Methyl Bromide, Hidrojen siyanür gibi gazlara göre kullanımı kolay ve emin olmakla birlikte özel eğitim görmüş Fümigasyon operatörleri tarafından kullanılması gerekir. Profesyonel olarak bu işi yapacak olanların “Zirai Mücadele Serbest Ziraat Mühendisliği” belgesi ile birlikte iş yeri bazında “Fümigasyon Ruhsatı” na haiz olmaları zorunludur.

Fosfin Gazı

• %57 Aliminyum Fosfit aktif maddeli TABLET
• %56 Magnezyum Fosfit aktif maddeli PLATE

Her iki maddeli preparatlar, hava nisbi rutubet ve ısısı eşliğinde Fosfin (PH3) gazı verir ve asıl işi yapan bu gazdır. Sex, Tür, Devre ayırt etmeksizin nefes alan her canlının ölümünü sağlar. Üründe ne absorbsiyon ve nede adsorbsiyon yolları ile tutulmayıp, fümigasyonun bitiminde yapılan havalandırma ile ortamı terk eder ve atmosferde zararsız bileşiklere dönüşerek dekompoze olur.

O nedenle böcek kontrolü ve kalıntısız ürün eldesi açısından çok uygun bir enstrümandır.

ALP   +  3 H₂O    >> Al(OH)₃    + PH₃
Mg₃P₂ + 6 H₂O  >> 3Mg(OH)₂ + 2PH₃
PH₃  >>   PO_4, H₂PO₄ 

Fümigasyonda Dikkat Edilecek Genel Hususlar

• Fümigasyon yeri iyi seçilmelidir.
• Fümigasyon sahasında ve bitişiğinde insan ve hayvan bulunmamalıdır.
• Fümigasyonda en az iki operatör bulunmalıdır.
• Araç ve gereçler eksiksiz ve tam olmalıdır.
• Fümige edilecek materyal ve fümigantın özelliği iyi bilinmelidir.
• Fümige edilecek zararlı etmenin türü,ısı , dozları ve süresi bilinmelidir.
• Gaz maskeleri ve süzgeçleri hazır olmalıdır.
• Hava tüpü kontrol edilmelidir.
• Dedektör aleti kontrol edilmelidir.
• Yangına karşı dikkatli olunmalıdır.
• Sigara içilmemeli barşey yenmemelidir.
• Zemin şap veya beton olmalıdır.
• Zemine ızgaralar yerleştirilmelidir.
• Tabana kraft veya naylon serilebilir.
• Vantilatör, aspiratör kontrol edilmelidir.
• Çeşitli yapıdaki ürünler bir arada fümige edilmemelidir.
• Fümigantın zarar vereceği maddeler uzaklaştırılmalıdır.
• Üründe 2. ve 3. defa fümigasyonun rezüdi durumuna dikkat edilmelidir.

İlk Yardım ve Tıbbi Müdahale


Fümigasyonda zehirlenmeler iki yolla olabilir. Fostoksin teneffüsü ile : Bir silo anbarı veya bir depo fümige edilirken yüksek bir yoğunlukta kısa bir süre için teneffüs edilmesi veya düşük bir yoğunlukta teneffüsün bir veya birkaç saat uzatılması halinde zehirlenmeler görülebilir.

Fostoksin gazının tahlikeli yoğunluğunun teneffüsü göğüste diyafram yakınında sıkışma hissi, mide bulantısı, kusma, ishal ve baygınlık hissi gibi açık zehirlenme belirtilerini daima gösterecektir. Kül rengi sima tipik belirtidir.

Böyle zehirlenmeler şöyle meydana gelebilir;

• Fümigasyon altındaki bir yere maskesiz girilmesi,
• Fümigasyonun öngörülen zamandan ileriye uzaması ve dekompozisyonun başlaması,
• Fümige edilen yere havalandırmanın tamamlanmadan önce girilmesi,
• Birisinin fümigasyon altındaki odalara bitişik açık penceresiz odalarda uzun bir süre kalması.

Tarif edilen zehirlenme belirtileri görülüyorsa, etkilenen şahıs derhal açık havaya alınmalı, rahat bir pozisyona getirilmeli, hareketsiz ve sıcak tutulmalıdır.

Hafif zehirlenme hallerinde tedavi gören hastabir veya iki saat içinde derhal kendine gelecektir ve kronik fostoksin zehirlenmesi yoktur. Bu kişi müteakip 24 saat uygun olmayan şartlarda işine devam etmemeli, kısmi olarak fümigasyon veya hava hareketi ile alakalı çalışma sırasında vücut zehiri tamamen yok etmiş olacaktır.

Tekrarlanan kusmaların devamı, yüksek derecede bitkinlik, yarı veya tam kendini kaybetme hali gibi şiddetli zehirlenme belirtileri görüldüğünde derhal bir doktor çağırılmalıdır. 

Tablet veya Pelletlerin Yutulmasıyla: (Örneğin intihara teşebbüs etmek). Çabucak görünecek şiddetli zehirlenme belirtileri ve gastrik asidin etkisiyle alaminium fosfit midede ayrışır. Ağır kusma bilinçsizce devam eder. Hasta derhal hastaneye alınmalıdır.

Tedavi

Fostoksin gazı suyun etkisiyle muayyen fosfor bileşiklerinden türeyen yüksek derecede bir zehir ve tutuşabilir gazdır. Bozuk balığa benzer karakteristik pis bir karpit kokusundadır.

Yüksek derecede zehirli bir madde olan Fostoksin sadece özel korunma tedbirleri altında ve yetkili firmalarca uygulanabilir.

Zehirlilik: Zehirlenme gazın teneffüsüyle veya tabletlerin yutulmasıyla meydana gelir. Bu gaz deriye güç giren ve vücut hücrelerindeki önemli ferment sistemlerini etkileyen bir zehirdir. Fostoksin gazı vücutta fosfor aside ve fosfat’a dönüşür.

Gazın saflığına göre havada 1,5-2 ml./m3 küçük bir miktar ancak sezilebilir. Yaklaşık 300 ml./m3 havanın bir saatte teneffüsü insan yaşamı  için mutlak ölümdür. 

Fostoksin zehişrlenmesinde: Teneffüs edilen gaz miktarına göre belirtiler ya derhal veya bir saat içinde ortaya çıkabilir. Bitkinlik, kulaklarda çınlama,mide bulantısı, göğüste sıkışma ve huzursuzluk gibi haller temiz havada geçebilir.

Çok yüksek yoğunluklarda şiddetli nefes darlığı, deride kararma, sıkıntı, beden faaliyetlerinde düzensizlik, kanda oksijensizlik ve derhal ölümle neticelenen belirtiler görülür. Akciğerlerde su toplaması, ciğerlere hava gitmemesi ile beyinde su toplanması ve merkezi solunum sisteminin felce uğramasıyla ya derhal veya birkaç gün sonra ölüm meydana gelir.

Ağır zehirlenmenin bir sonucu olarak böbrek ve karaciğer fonksiyonları bozuklukları görülür.

1- İlk Yardım

Teneffüsten sonra: Temiz hava, hareketsiz bir hale getirme, sıcak tutma, broncholytical, öksürtme.

Yutmadan sonra: Kusma ile midenin boşaltılması ve binde birlik potasyum permanganat solüsyonu veya mağnezium peroxide solüsyonu ile yıkama mayiinde karpit kokusu sona erinceye kadar midenin yıkanması tamamlandıktan sonra carbo medicinalis uygulanır.

2- Hastanede yapılan müdahale (Kesif ihtimam)

Akciğerde toxik su toplanmasının başlaması halinde glucocorticides’n maximum dozları verilmelidir. (Örneğin ilk günde 500-1000 mgr. Prednisolun).

Bu zehirlenme için özel bir antidot yoktur.

İnsan Ve Çevre Sağlığı Yönünden İlaçların Kullanımında Alınması Zorunlu Önlemler

1- İlaçların Saklanmasında Alınacak Önlemler:

• İlaçlar daima kilitli meskün olmayan yerlerde, kapalı odalarda ve dolaplarda saklanmalıdır. Gıda maddeleri, mutfak malzemeleri ile aynı yerde bulundurulmamalıdır.
• Kullanma değerliliğinden şüphe edilen ilaç boş araziye gömülerek imha edilmelidir.
• İlaçlar saklanmaları için asla orijinal ambalajlarından diğer kaplara (süt ve meşrubat şişeleri vb.) boşaltılmamalıdır. Boş orijinal ambalajlar ise başka maksatlar için kullanılmamalıdır.

2- İlaçların Hazırlanmasında Alınacak Önlemler:

• İlaçlar gıda bulunan mutfak vb. yerlerde hazırlanmamalıdır.
• İlaçların tümü özellikle çocuklar kullanma şeklini bilmeyenler tarafından kullanıldığında tehlikeli olabileceğinden kilitli yerlerde saklanmalıdır.
• İlaçlar ambalajın üzerinde ve kullanma talimatında yazılı dozlarda kullanmalıdır.
• Süspansiyon ve emilsiyon ilaçlar iyice karıştırılmalıdır.
• İlaçhazırlarken eldiven ve maske kullanmalıdır.

3- İlaçların Kullanılmasında Alınacak Önlemler:

• İlaçlama esnasında koruyucu elbise giyilmelidir.
• Koruyucu elbiseler sık sık değiştirilmeli ve temizlenmelidir.
• İlaçlama yaparken yemek yememeli, su ve sigara içilmemelidir.
• Bilhassa iş esnasında ve işten sonra alkollü içkilerin kullanılması çok tehlikelidir.
• İlaçlamadan sonra ve her yemekten önce su ve sabunla itina ile yıkanmalıdır. İlaçlar asla deriye ve göze temas ettirilmemelidir.
• İlaçlama aletlerinin tıkanan meme ve hortumları üfliyerek açılmamalıdır.
• Eğer iş esnasında veya işten sonra baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi, göz kararması ve diğer rahatsızlıklar meydana gelirse iş derhal durdurulmalı, kirli elbiseler çıkarılmalı, doktor çağırılmalı veya hastalanan kişi hastaneye kaldırılmalıdır.

4- Zehirlenme Belirtileri ve Bunlara Karşı Alınması Gereken Önlemler:

Zehirlenme belirtileri ; baş ağrısı, aşırı yorgunluk, huzursuzluk, kusma, yüksek ateş, terleme, solunum zorluğu, morarma, kalpte ritim bozukluğu, cilt ve göz kapaklarında titreme, konuşma güçlüğü, görme bozukluğu, reflekslerin bozulması, göz kızarması, göz bebeklerinin küçülmesi, ishal, bayılma ve koma şeklinde ortaya çıkmaktadır.


Böyle bir durumda;

• Hastanın uygulama yerinden uzaklaştırılarak dinlendirilmelidir.
• İlaçlı giysiler üzerinden alınarak, deriye bulaşmış olan yerler bol sabunlu su ile yıkanmalıdır.
• Ağız yolu ile olan zehirlenmelerde, tuzlu su, sabunlu su veya boğaza pamuk sokularak kusturulmalıdır.
• Solunum yavaşlamışsa suni solunum yaptırılmalıdır.
• Hasta başı yana dönük olarak yatırılmalıdır.
• Sıcak tutulmalıdır.
• Hasta en kısa sürede hastaneye götürülmeli, zehirlenmeye neden olan ilacın adı ve tıbbi önlemler doktora açıklanmalıdır.
•